El ve dirsek cerrahisi parmaklardaki küçük kemiklerden eller ve kollardaki karmaşık sinir ağlarına kadar yaşanan problemlerin tedavisinde uygulanan cerrahi bir prosedürdür. El ve dirsek eklemleri çok çeşitli rahatsızlıklar veya yaralanmalardan dolayı deforme olabilir. Kireçlenme ve romatoid artrit bu nedenlerin başında gelir.
Ellerin kullanıldığı sıklık onları çıkık ve kırık gibi travmatik yaralanmalara eğilimli kılar. Ayrıca kişinin işteyken ya da spor yaparken sürekli tekrarladığı mekanik hareketler tendon iltihabına ya da karpal tünel sendromuna yol açabilir. Bu rahatsızlıklar kronik ağrı ile karakterize olmuş aşırı kullanım bozukluklarıdır.
El ve dirsek bölgesindeki çoğu problem cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu tedavilerin işe yaramadığı durumlarda ise ameliyat ağrıyı hafifletmek ve eklemin fonksiyonunu düzeltmek için en iyi seçenek olabilir.
El ve dirsek fonksiyonlarının bozulmasına çeşitli enfeksiyonlar, romatizma ya da travmatik kazalar gibi çok çeşitli durumlar neden olabilir. Doğru tanıyı koymak ve en iyi tedavi yöntemini belirlemek önemlidir. 27 kemikten oluşan el, kas, tendon ve sinirlerden oluşan vücudun karmaşık bir birimdir. Bunlardan herhangi birinin yaralanması el işlevini önemli ölçüde engeller.
İltihabi bir eklem rahatsızlığı olan romatoid artrit eklem ağrısına ve hassasiyete, güçsüzlüğe ve sınırlı harekete neden olabilir. Kireçlenme ise kıkırdaklarda aşınmaya neden olur. Kıkırdakları aşınmasıyla birbirine sürtünen kemikler eklem hareketini engeller, şişme ve kuvvetli ağrıya yol açar.
Sinirlerde meydana gelen hasarlar kaza gibi travmalar sonrası sıklıkla görülür. El, el bileği ve dirsekteki hareketi ve hissi korumak için sinir nakli ve tendon transferleri gibi işlemlere gerek duyulabilir.
Karpal tünel sendromu, elin içinden geçen medyan sinirin karpal tünel içinde sıkışmasıyla ortaya çıkar. Sıklıkla görülen bu rahatsızlık özellikle elin ilk üç parmağına giden sinirleri etkiler. El ve parmaklarda ağrı, karıncalanma, uyuşukluk ve güçsüzlük ile karakterizedir ve tedasi için cerrahi operasyon gerekebilir.
El ve dirsekte görülen kronik ağrı birçok faktörden kaynaklanabilir. Kişi kalıcı ağrı yaşıyorsa en kısa zamanda doktora görünmesi önemlidir. Erken teşhis mümkün olan en iyi tedaviyi almasına yardımcı olur. Kronik ağrının kaynağını tespit etmek uygulanacak tedavi yöntemini belirler. Doktor eksiksiz ve bütünsel bir tedavi sağlamak için ağrı uzmanları, anestezi uzmanları ve fizyoterapistlerle ekip halinde çalışır.
El ve dirsek cerrahisinde ortopedi cerrahı, fizyoterapist ve ağrı uzmanları kişiselleştirilmiş bir tedavi planı geliştirmek için birlikte çalışır. Sorun tespit edildikten sonra eğer mümkünse tedavi cerrahi olmayan yöntemlerle başlar. İlaçlar, fizik tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sorunlara çözüm bulunamazsa el ve dirsek cerrahisine gerek duyulabilir.
Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri bazı durumda el ve dirsek rahatsızlıkları için uzun vadeli etkili çözümler olabilir. El ve dirsek cerrahisi öncesi hastaya yaşam tarzı değişiklikleri, iltihap önleyici ilaçlar, kortizon enjeksiyonları ve fizik tedavi gibi cerrahi olmayan tedaviler uygulanır.
Bununla birlikte eğer sorun çok şiddetli şekilde devam ediyorsa veya etkili bir cerrahi olmayan tedavi yöntemi mevcut değilse el ve dirsek cerrahisi tercih edilebilir. Cerrahiye başvurmak için bu tedavi yöntemleriyle soruna çözüm bulunamamış olmaması gerekir. Böyle durumlarda kronik ağrı sendromu olan hastaları belirgin şekilde iyileştiren çeşitli cerrahi prosedürler mevcuttur.
Artroskopik ameliyatlar, total protez ameliyatları ve kırıklar ve sinir hasarı tedavisi için geleneksel açık ameliyatlar cerrahi tedavi seçenekleri arasında sayılabilir.
El ve dirsek cerrahisi sonrası şişlik kişinin ağrılarına katkıda bulunan durumlardan biridir. Aksi belirtilmediği sürece ameliyattan sonraki 3 ila 5 gün boyunca eli kalp seviyesinin üstünde tutmak ve buz koymak şişliğin azalmasına yardımcı olabilir. El ve bilek cerrahisi sonrası aylarca şişlik hissi görülebilir. Genellikle 12 ay içinde kademeli olarak hafifleyecektir. Kişinin bu süreçte motivasyonunu kaybetmemesi gerekir.
El ve dirsek cerrahisi sonrası rehabilitasyon tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. Fizyoterapist ile devam edilen egzersizler kas gücünü ve hareket kabiliyetini iyileştirmeye yardımcı olur.
