Yardımcı üreme tekniklerine başvurmadan önce doktor kısırlık sorunu olup olmadığını belirlemek için kişinin sağlık geçmişini, ilaçlarını, cinsel geçmişini ve cinsel alışkanlıklarını gözden geçirir. Çiftlerin yaklaşık % 80'inde kısırlığın nedeni yumurtlama problemi, fallop tüplerinin tıkanması veya bir sperm problemidir. % 5-15'inde ise tüm testler normaldir ve kısırlığın nedeni bilinmemektedir.
Bir kadın için kısırlık testi pelvik muayene dahil olmak üzere fiziksel muayene ile başlar. Doktor kişinin düzenli olarak yumurtladığından emin olur ve hormon seviyelerini ölçmek için çeşitli kan testleri yapar. Ayrıca yumurtalıklar ve rahim ultrason ile incelenir.
Çift bir yıl boyunca bebek sahibi olmaya çalışmış ancak başarılı olamamışsa doktora başvurmalıdır. Bunun yanında eğer kişi 35 yaşından büyükse, düzensiz bir adet döngüsü varsa ve 6 aydır hamile kalmaya çalışıyorsa en kısa sürede doktora görünmelidir.
Düşük sperm sayısı, kötü sperm hareketi, şekillendirilmiş sperm ve bloke sperm kanalları erkeklerde görülen ve kadının hamile kalmasını zorlaştıracak koşullardan bazılarıdır. Kadınlarda ise düzenli olarak yumurta salmayan yumurtalıklar, bloke olmuş fallop tüpleri, rahimağzı veya rahimdeki sorunlar kısırlığın en yaygın nedenleri arasındadır. Ancak bazı durumlarda kısırlığın bir nedeni olmayabilir.
Aşılama birçok doğurganlık problemini tedavi etmek için başvurulan popüler bir prosedürdür. Döllenmeyi kolaylaştırmak için kadının rahmine sperm yerleştirmeyi içerir. Aşılamanın amacı fallop tüplerine ulaşan sperm sayısını ve ardından döllenme şansını arttırmaktır.
Aşılama işleminden önce yumurtlama uyarıcı ilaçlar kullanılabilir, yumurtaların ne zaman olgunlaştığını belirlemek için dikkatli bir izleme gerekir. Aşılama yumurtlama süresi boyunca, tipik olarak hormonlardaki aşırı dalgalanmadan yaklaşık 24 ila 36 saat sonra gerçekleştirilir. Spermi doğrudan rahme yerleştirmek için bir kateter kullanılmaktadır. Bu işlem rahim içine yerleştirilen sperm hücrelerinin sayısını maksimuma çıkarır ve böylece hamile kalma olasılığı artar.
Açıklanamayan kısırlık, spermlerin rahim içine girme kabiliyetini engelleyebilecek servikal skar dokusu, boşalma işlev bozukluğu gibi koşullardan kaynaklı kısırlık sorunlarında aşılama tedavisine başvurulmaktadır. Ancak fallop tüplerinde ağır hastalığı ve pelvik enfeksiyon öyküsü olan kadınlar ve şiddetli endometriozisli kadınlar aşılama tedavisi için uygun değildir.
Tüp bebek tedavisi diğer kısırlık tedavilerinin işe yaramadığı durumlarda oldukça umut vericidir. Tüp bebek işleminde yumurta ve sperm laboratuvarda birleştirildikten sonra gelişen embriyolar rahme yerleştirilir.
Mikroenjeksiyon işleminin tüp bebek yönteminden farkı laboratuvarda döllenmenin kendiliğinden oluşmasını beklemeyip spermi direkt olarak yumurtanın içine enjekte etmektir. Çok ince bir iğne kullanılarak her bir yumurtaya tek bir sperm enjekte edilir. Tüp bebek tedavinin bir parçası olarak gerçekleştirilir.
ICSI adı verilen bu tekniğe özellikle erkeğin sperm sayısı çok düşük olduğunda veya spermi iyi hareket etmediğinde başvurulur. Embriyo hazır olduğunda klasik tüp bebek tedavisinde olduğu gibi rahme yerleştirilir.
Tüp bebek tedavisinde başarı olasılığını artırmak için doktor rahme bir seferde iki ila dört embriyo aktarabilir. Ancak bu ikizlere, üçüzlere ve hatta dörtlü çocuklara hamile kalınabileceği anlamına gelir. Birden fazla bebek taşımak düşük, anemi, yüksek tansiyon ve diğer komplikasyonların görülme riskini arttırır. Aynı zamanda erken doğumu daha olası kılar ve erken doğmuş bebekler sağlık ve gelişim problemleri açısından risk altındadır. Bu sağlık risklerinden kaçınmak için bir seferde bir embriyo transferi daha yaygın hale gelmiştir.
Tüp bebek tedavisinde hafif karın ağrısı, şişkinlik ve yaklaşık bir hafta süren mide bulantısı ve çok nadiren de olsa hızlı kilo alımı ve acil tedavi gerektiren nefes darlığı yaşanabilir. Herhangi bir prosedürde olduğu gibi yardımcı üreme teknikleri de kanama veya enfeksiyon riski taşır ancak bu komplikasyonlar oldukça nadir görülmektedir.
