Çapraşık diş ve uyumsuz çene ilişkilerini bir takım aparatlar yardımıyla düzenleyen diş hekimliği branşıdır. Ortodontik tedaviyi üstlenen diş hekimlerine ortodontist denir. Ortodonti tedavisi süt dişleri döneminde uygulanarak, bu dönemde görülen parmak emme, dudak yeme gibi alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ortadan kaldırılır.
Ortodonti tedavisi ile çenenin iskelet yapısında kalıcı bir bozukluk meydana gelmesi engellenmiş olur. Karışık dişlenme dönemi de ortodontinin kapsamındadır. Bu dönemde hem süt dişleri hem de kalıcı dişler ağızda bulunur. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi ve alttan gelen sürekli dişe rehberlik edememesi durumunda yer darlıkları ortaya çıkar. Ortodonti bu yer darlıklarının giderilmesi ile ilgilenir. Aynı zamanda bu dönemde çene gelişimleri devam etmektedir.
Alt ve üst çene gelişiminin birbiriyle uyumlu olarak meydana gelmemesi sonucunda ortaya çıkan çenelerarası uyumsuzluk da ortodontinin kapsamındadır. Kalıcı dişler döneminde ortodonti diş dizilerindeki bozuklukların düzeltilmesi ile ilgilenir. Dişeti hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen düzensizliklerin tedavisi ve doğuştan eksik olan veya sonradan kaybedilen dişlere bağlı olarak ortaya çıkan düzensizliklerin tedavisi de ortodontinin kapsamına girer.
– Sabit Ortodonti Tedavisi:
Sabit ortodonti tedavisi adından da anlaşılacağı gibi hastanın çıkartamayacağı sabit apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Sabit ortodonti tedavisinde dişler üzerine braket olarak adlandırılan oluklu bir metal (günümüzde porselen braketler de kullanılmaktadır) yapıştırılır. Bu oluktan bir tel geçer. 4-6 hafta aralıklarla bu tel değiştirilir.
– Hareketli Ortodonti Tedavisi:
Hareketli ortodonti tedavisi hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Hareketli ortodonti tedavisi daha çok 6-12 yaş arası çocuklarda uygulanır. Bazı durumlarda hem sabit hem hareketli her iki ortodonti tedavi şeklinin de uygulanması gerekebilir.
Ortodontik Tedavi Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ortodonti tedavisine başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir. Sabit ortodonti tedavisi veya hareketli ortodonti tedavisi, hangi şekilde olursa olsun, ortodonti tedavisi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Hareketli ortodonti apareyi kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Ortodonti apareyinin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir.
Sabit ortodonti tedavisinde kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmedilir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, ortodonti tedavisi sırasında çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır.
Ortodonti tedavisi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin ortodonti tedavisi için istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir. Herhangi bir şekilde kullanılan ortodonti apareyinde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için, zaman kaybetmeden ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.
Ortodonti tedavisinde pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için pekiştirme tedavisine mutlaka uyulmalıdır.
1 - Metal Braket
Metal Braket Sisteminin avantajları: l Diğer sistemlere göre daha ekonomiktir. l Diğer sistemlere göre daha hızlı sonuç vermektedir. l Braketin dayanıklı olması ve zarar görme ihtimalinin düşük olması şeklinde sıralanabilir.
Metal Braket Sisteminin dezavantajları: l Diğer tedavi seçeneklerine göre daha belirgin olarak dişler üzerinde görülmesi dezavantaj sayılabilir.
2 - Estetik Braket
Estetik Braket Sisteminin avantajları: l Daha estetik olması ve daha az fark edilmesi en büyük avantajıdır. l Bazı kişilerde metale karşı oluşan alerjik reaksiyonlar seramik sistemlerde görülmez.
Estetik Braket Sisteminin dezavantajları: l Metal braket sistemlerine göre daha maliyetlidir. l Metal braketlere göre biraz daha kırılgan olabilir. l Metal tellere oranla daha yavaş sonuç vermektedir. (Fakat bu yavaşlık 2-3 aylık bir süre olarak ifade edilir.1-1.5 senelik tedavi süresinin 2-3 ay uzaması, hasta açısından çok fark yaratacak bir süre olmayabilir.)
3 - İnvisalign Şeffaf plak
Geleneksel diş telleri paslanmaz çelikten imal edilmektedir. Metal braketler dişlerin üzerine yapıştırılır ve braketlere bağlanan tellerle dişlere kuvvet verilir. Uygulanan kuvvetlerle dişler istenilen pozisyonlarına taşınır.
Şeffaf diş teli tipi konsept bakımından benzerdir, ancak diş teli metalden değil seramikten yapılmaktadır. Seramik saydamdır, bu yüzden ağzınızda çok daha az fark edilirler. Ark telleri de uyumlarının arttırılması için şeffaf olabilir.
Şeffaf diş telleri, geleneksel diş telleriyle aynı şekilde çalışır, bu nedenle ortodontik düzeltmeye ihtiyaç duyan hastaların çoğunluğu için uygundur. Bununla birlikte şeffaf braketler geleneksel diş tellerinden daha maliyetlidir ve daha hassastır. Ortodontistiniz, saydam diş tellerinin sizin durumunuza uygun olup olmadığını size söyleyecektir.
Şeffaf plak, tel takmak istemeyen ve dişlerindeki çapraşıklıkların düzeltilmesini isteyen hastalara önerilir. Dişlerdeki çapraşıklığın görünmez bir şeffaf plak sayesinde düzeltilmesini sağlayan kişiye özel üretilmiş ve bütün dişlerini şeffaf bir şekilde saran diş plaklarına şeffaf plak denilir.
