Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bir ilaç türüdür. Bakteriyel enfeksiyonların giderilmesinde önemli etkilere sahiptir, ama bazen ciddi yan etkilere neden olabilir. Antibiyotikler aynı zamanda bağırsakta yaşayan trilyonlarca bakteri ve diğer canlılar üzerinde de olumsuz etkiye sahiptir.
Bağırsak mikrobiyatası ağırlığı 2 kg ı bulabilen trilyonlarca bakteriden oluşan önemi yeni keşfedilen bir organ. Sevgili organımız mikrobiyata; kanserden damar sertliğine, obeziteden diyabete ve alerjilere kadar sayısız hastalığın ortaya çıkması ile ilişkilendirilir. Yaşam kalitesi ve bütünsel sağlığımız için ona iyi bakmamız şart. Mikrobiyota doğum esnasında sahip olmadığımız bir organ , üç yaşına kadar büyük oranda gelişir, yavaş bir şekilde gelişimine devam eder. Fakat özellikle küçük yaşlarda, fazla antibiyotik kullanımı; bağırsak mikrobiyotası içindeki bakteri miktarlarını ve tiplerini büyük ölçüde değiştirmektedir. Bu da iki sene gibi uzun bir süre bağırsaklarımızın düzgün çalışamamasına sebep olmaktadır. Bu durumla karşılaşmamak için yapmamız gereken önlemler;
Antibiyotik tedavisi sırasında probiyotik almak ishal riskini azaltabilir ve antibiyotikten kaynaklanan bağırsak hasarını iyileştirmeye yardımcı olabilirler.
Fermente gıdalar (mayalanmış) antibiyotiklerden sonra bağırsak mikrobiyotasını sağlıklı duruma gelmesine yardımcı olabilecek Laktobasilus gibi sağlıklı bakteri türlerini içeririler. Fermente gıdalar örnek vericek olursak; ekşi mayalı ekmek, ev yapımı sirke, ev yapımı yoğurt, kefir, boza, tarhana buna benzer pek çok yöresel fermente ürün de bu gruba dahil edilebilir.
Fermente gıdalar, antibiyotiklerin neden olduğu mikrobiyota hasarın düzeltilmesine yardımcı olabilecek, Laktobasillus de dahil olmak üzere sağlıklı bakteriler içerir . Yoğurt ayrıca antibiyotikle ilişkili diyare riskini de azaltabilir.
Lif vücudumuzdan tarafından sindirilemeyen bir maddedir, fakat büyümelerine katkı sağladığı için faydalı bakteriler tarafından sindirilebilir.Tam tahıllar, kurubaklagiller, meyve ve sebzeler gibi yüksek lifli gıdalar bağırsakta sağlıklı bakterilerin gelişmesine yardımcı olabilir. Fakat lifli besinler antibiyotik emilimini azaltabileceğinden antibiyotik kullanımı sırasında fazla tüketilmemeli, antibiyotik kullanımı bittikten sonra kullanılmalıdır.
Prebiyotik gıdalar bağırsaklarımızdaki faydalı bakterilerin severek tükettiği, bağırsak fonksiyonlarını düzenlemede etkili gıdalardır. Yüksek lifli gıdalarda bol bol bulunur. Eğer bu dost gıdaları yeterince tüketmezsek probiyotik gıdalar yeterince çoğalamaz zaten antibiyotik sebebi ile azalan faydalı bakterilerimiz bir de azalmaya başlayabilir. Probiyotiklerin en sevdiği dost gıdalardan bazıları ise, pırasa, yer elması, bamyadır..
Birçok gıda antibiyotik esnasında ve sonrasında faydalı olmakla birlikte bazılarından kaçınılmalıdır. Örneğin, çalışmalar , antibiyotikler de dahil olmak üzere bazı ilaçları alırken greyfurt ve greyfurt suyu tüketmenin zararlı olabileceğini göstermiştir. Ya da kalsiyum destekli gıda ürünlerinin bazı ilaçların emilimini azalttığı görülmüştür. Antiboyotik kullanırken bu gıdalardan kaçınmak tedavinin çabuk sonuçlanmasını ve yan etkilerin daha az olmasını sağlayacaktır.
