Gebelik takibi anne adayının ve büyüyen fetüsünün sağlığını kontrol etmek için bir jinekolog ya da doğum öncesi bakım uzmanı tarafından gerçekleştirilen randevular bütünüdür. Kişinin hamileliği onaylandıktan sonra doktor tarafından reçete edilir. Tipik olarak gebelik muayeneleri 32. haftaya kadar ayda bir, 32 ila 36. haftalar arası 15 günde bir, 36 ila 40. haftalar arası ise haftada bir yapılır. Ancak hamileliği sırasında komplikasyon görülme riski olan kişilerin daha sık kontrole gitmeleri gerekebilir. İşlem fiziksel muayene ve çeşitli testler içerir. Bu ziyaretler kadının ve bebeğinin hamilelik sürecinde görülebilecek risk ve komplikasyonlardan korunmasını sağlamada önemli bir rol oynar.
Gebelikleri kesinleşen tüm kadınlar için gebelik takibi önerilir, genellikle hamileliğin 6. ila 8. haftaları arasında başlar ve hamileliğin sonuna kadar devam eder. Kilolu, çok genç, 35 yaşın üzerinde, karmaşık veya yüksek riskli gebelik öyküsü bulunan, yüksek tansiyon, diyabetli, otoimmün bozuklukları bulunan, HIV ve kanser gibi tıbbi durumlara sahip, üçüzlere ya da nadir durumlarda daha fazla bebeğe hamile kadınlar bu risk grubu içinde sayılabilir.
Gebelik takibi randevuları anne adayının sağlık durumunu ve büyüklüğü, konumu ve kalp atışına bağlı olarak fetüsün büyümesini kontrol eder. Her gebelik takibi randevusu yaklaşık on beş dakika sürer, genellikle annenin ve fetüsün sağlığının kontrol edildiği iki aşamalı bir işlemdir. Kontrolün ilk kısmında anne adayının kilosunu ve kan basıncı ölçülür ve ilk gebelik takibi sırasında alınan verilerle karşılaştırılır.
Hamileliği etkileyebilecek endişelerin giderilmesi amacıyla bazı muayeneler de gebelik takibi sırasında yapılabilir. Trimester ultrasonografik tarama, ikili tarama testi, üçlü tarama testi, II. trimester ultrasonografik tarama, 3D 4D renkli doppler ultrasonografi, amniosentez, kordosentez, non Stres Test (NST), fetal transfüzyon, embriyo redüksiyonu ya da koryon villus örneklemesi bu test ve işlemler arasında sayılabilir.
Gebelik takibinde annenin sağlıklı olduğundan emin olunduktan sonra fetüsün konumu dış muayene teknikleri kullanılarak belirlenir. Fetüsün anne rahmindeki pozisyonu göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktördür çünkü bazı cenin pozisyonları doğum sürecinde zorluklara neden olabilir.
Bebeğin kalp atışları 5.5 haftadan itibaren izlenebilir ve bundan sonraki her ziyarette düzenli olarak kontrol edilir. Normal bir kalp atış hızı, 10. haftada 170'e yükselen ve hamileliğin sonlarına yakın 130'a düşen dakikada 120 ile 160 atış arasındadır. Kalp atış hızı fetüsün sağlığının iyi bir göstergesidir.
Gebeliğin belirli noktalarında ultrason taramaları gereklidir. Genellikle anne adayının en az bir ultrasonografi seansı geçirmesi önerilmektedir. Bazı durumlarda gebeliğin erken evrelerinde pelvik ultrason taraması yapılması gerekebilir. Bununla birlikte özel bir neden varsa aylık ultrason taraması gerçekleştirilir. Hamileliğin altıncı ayından sonra yapılan ultrason taramaları ile fetüsün cinsiyeti teyit edebilir ancak bazı ultrason teknisyenleri cinsiyeti 12. hafta gibi erken bir dönemde belirleyebilecek özel teknikler kullanmaktadır.
Fetal aktivite seviyesi ise bebeğin hareketleri ve büyümesi özel izleme ekipmanları ile izlenerek belirlenmektedir. Bu işlem gebelik takibinin bir diğer önemli parçasıdır, fetüsün aktivite seviyelerinin yükselmesi ve düşmesi sağlığının güçlü bir göstergesidir.
Gebelik takibi anne ve fetüs için herhangi bir risk oluşturmaz. Aksine hamileliğin dokuz ayında ortaya çıkabilecek risk ve komplikasyonların önlenmesinde ve çözümünde önemli bir rol oynar. Anemi, idrar yolu enfeksiyonları, hipertansiyon, aşırı kilo alımı, enfeksiyonlar, şiddetli sabah bulantısı ya da fetüste görülebilecek bazı sorunlar bu riskler arasında sayılabilir.
Bazı komplikasyonlar erken tespit edilirse anne ve bebek için herhangi bir risk oluşturmadan güvenli bir şekilde tedavi edilebilir. Örneğin anne adayının kan basıncı bir ziyarette alışılmadık derecede yüksekse ya da enfeksiyon görülürse sorun büyümeden çözülecektir. Aynı şekilde eğer hasta çok fazla kilo alıyorsa doktor bu duruma bağlı olarak ortaya çıkabilecek komplikasyonları önlemek için beslenme tavsiyesi verebilir. Anne adayının hassas durumu nedeniyle gebelik takibi sırasında gerçekleştirilen tüm muayeneler güvenilirdir, anne ve bebeğine herhangi bir zorluk ya da sıkıntı yaşatmaz.
